هر وقت مى خواهیم متوجه شویم که کسى به ما دروغ مى گوید یا نه، یاد داستان پینوکیو و پدر ژپتو مى افتیم. اما نه فرد مقابل ما پینوکیو است نه شما پدر ژپتو. بنابراین متوجه شدن دروغ و شناختن فرد دروغگو کار ساده اى نیست. مطمئناً اگر داراى چنین قدرتى بودیم مى توانستیم از مزایاى زیادى بهره ببریم.کارشناسان تخمین مى زنند اغلب افراد حداقل یک یا دو بار در روز دروغ مى گویند. اما چرا افراد به گونه هاى مختلف دروغ مى گویند.دکتر «گیل سالتز» روانشناس نیویورکى مى گوید: در سن چهار یا پنج سالگى وقتى کودک شروع به دروغ گفتن مى کند، قصد و نیتى ندارد و آن را از روى بدخواهى انجام نمى دهد، بلکه مى خواهد مورد توجه واقع شود و از قدرت زبان استفاده کند. اما بعداً، دروغ مى گوییم تا به اهداف مورد نظرمان برسیم و از مشکلات دور بمانیم.
گاهى برخى افراد دروغ مى گویند تا از عواطف و احساسات دیگران محافظت کنند و اسم این دروغ ها را «دروغ هاى مصلحتى» (دروغ هاى سفید) مى گذارند، اما گاهى یواش یواش این دروغ گفتن، تبدیل به یک بیمارى مى شود و فرد به آن عادت مى کند و احساس مى کند مجبور است دروغ بگوید آن هم بدون هیچ علتى.خب، با وجود این افراد دروغگو در کنارمان دانستن علائمى درباره فردى که ممکن است به شما دروغ بگوید لازم و ضرورى است. سعى کنید دروغ نگویید. اغلب ما سر مسائل کوچک و بى اهمیت هم دروغ مى گوییم. حتى شده دروغ هاى مصلحتى کوچک. ولى از همین الان تصمیم بگیرید این عادت را ترک کنید. در اینجا به هفت علامت اشاره شده است که اگر هر کدام از آنها را مشاهده کردید، بدانید فرد مقابلتان به شما دروغ مى گوید.
1) نگاه نکردن به طور مستقیم در چشم، برقرار نکردن ارتباط چشمى : به طور کلى اگر شخصى به شما دروغ بگوید اصلاً به چشمان شما نگاه نخواهد کرد، حداقل در قسمت هاى اصلى مکالماتش. به طور طبیعى وقتى افراد با هم صحبت مى کنند، حداقل در حین نیمى از مکالمه خود به چشمان فرد مقابل نگاه مى کنند.
اگر خلاف این باشد و فرد مورد نظر نگاه کمترى به چشمان شما بکند، شما مى توانید به او مشکوک شوید. البته در اینجا لازم است یک اخطار نیز به شما بدهیم، برخى از افراد تبحر خاصى در دروغ گفتن دارند و حتى زمانى هم که دروغ مى گویند به راحتى و طبیعى در چشمان شما نگاه خواهند کرد و وانمود مى کنند که راست مى گویند و شما ممکن است متوجه دروغ گفتن آنها نشوید.
2) تغییر صدا: تغییر مداوم تن و آهنگ صدا یا مکث زیاد در حین صحبت کردن مثل اوم، لوم و صاف کردن گلو هم مى تواند نشان دهنده دروغ باشد.
3) به کار بردن غیرطبیعى حرکات دست و بدن اگر یک فرد در حین گفت وگو پاهاى خود را خیلى تکان بدهد، شانه هایش را بالا بیندازد، حرکات دستش زیاد و غیرطبیعى باشد، صورتش را از شما برگرداند یا براى لمس کردن چانه یا بینى اش دستانش را جلوى صورتش قرار دهد، مى توانید به او مشکوک شوید. به عبارت دیگر اگر حرکات عصبى ازش سر بزند و احساس ناراحتى کند، بدین معناست که احتمالاً به شما دروغ مى گوید. علاوه بر این به رنگ صورت، گونه ها و پریدن چشم فرد در حین صحبت کردن نیز توجه کنید.ممکن است سرخ یا کبود شود یا پلک یکى از چشمانش زیادى بپرد.
4) چیزى که به نظر مشکوک برسد: ممکن است فرد ناطق، صحبت هایى بکند یا از اخبارى استفاده کند که با یکدیگر متناقض باشد یا به نظر منطقى و درست نرسد. اینها معمولاً بخشى از دروغ هستند.
5) حالت تدافعى بیش از حد: اغلب فردى که دروغ مى گوید حالت تدافعى بیش از حد به خود مى گیرد. او از پاسخ دادن به هر سؤالى پرهیز مى کند و حتى شما را به دروغ گفتن متهم مى کند و این بدین معناست که قصد دارد چیزى را از شما مخفى کند.
6) عوض کردن موضوع مورد بحث: اگر فردى در حال دروغ گفتن به شما باشد و شما موضوع مورد بحث را ناگهان تغییر دهید، اما بلافاصله از شما پیروى و به راحتى بحث جدید را دنبال خواهد کرد، زیرا اگر فردى حقیقت را بگوید، با وجود این که شما موضوع را عوض کردید، حداقل از شما خواهد پرسید که چرا موضوع بحث عوض شد و خواهان ادامه بحث در مورد موضوع سابق خواهد بود.
7) شوخ طبعى یا استفاده از سخنان طعنه آمیز: فرد مقصر و خطاکار معمولاً سعى مى کند با استفاده از شوخ طبعى و سخنان طعنه آمیز یا بامزه موضوع مورد بحث را تغییر دهد.البته این موضوع را نیز به خاطر داشته باشید که رفتار هیچ کس الزاماً نمى تواند به شما بگوید که راست یا دروغ مى گوید. معمولاً باید به غریزه خود اعتماد کنید و اگر مطمئن نیستید که فردى به شما دروغ مى گوید یا نه به شواهدى که از قبل دارید براى ثابت کردن اتهام خود رجوع کنید و بهترین راه براى گرفتن مچ فرد «دروغگو» در عمل و هنگام مشاهده رفتار و حرکاتش است. وقتى مشاهده کردید رفتار و حرکات فرد سخنگو ناگهان تغییر کرد، بدانید که دروغ گفته شد و تمام شد.